Poprawne działanie zmysłów i prawidłowe interpretowanie bodźców odbieranych ze środowiska ma niezwykle ważne znaczenie w funkcjonowaniu każdego dziecka. Szczególnie istotnym procesem, który wpływa na rozwój malucha pod wieloma względami, jest integracja sensoryczna. Aby zrozumieć, na czym dokładnie polega ta ważna umiejętność układu nerwowego, warto przyjrzeć się jej bliżej. Dlaczego współdziałanie wszystkich narządów zmysłowych ze sobą jest tak ważne? Jakie objawy mogą wskazywać na zaburzenia integracji sensorycznej? I przy pomocy jakich ćwiczeń można wspomóc rozwijanie zdolności percepcyjnych i integracji wzrokowo-ruchowej? Sprawdź!
Czym jest i na czym polega integracja sensoryczna?
Harmonijny i prawidłowy rozwój psychoruchowy dziecka jest możliwy dzięki procesowi dojrzewania ośrodkowego układu nerwowego. Trwa on przez całe lata, ale najbardziej intensywnie przebiega w okresie płodowym oraz w pierwszych latach życia. Integracja sensoryczna to sposób, w jaki maluch odbiera oraz porządkuje wrażenia zmysłowe docierające do niego ze świata zewnętrznego. Zmysły (dotyk, równowaga, czucie ciała) dostarczają informacji zarówno o fizycznej kondycji ciała, jak i o danych z otoczenia. Ich odpowiednie współdziałanie ze sobą stanowi podstawę prawidłowego rozwoju intelektualnego, psychoruchowego oraz emocjonalno-społecznego.
Zaburzenia integracji sensorycznej – jakie są ich najczęstsze przyczyny?
Intensywny rozwój zdolności do przetwarzania bodźców ze świata zewnętrznego następuje tuż po narodzeniu dziecka i trwa przez kolejne lata życia. Niestety na skutek wadliwej organizacji lub uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego może dojść do zakłóceń w procesie przetwarzania informacji zmysłowych. Zaburzenia integracji sensorycznej sprawiają, że człowiek nie jest w stanie właściwie reagować na sytuacje, w których się znajduje, co negatywnie przekłada się na wszystkie sfery życia. Tego typu dysfunkcje mogą być wywoływane przez predyspozycje genetyczne, komplikacje ciążowe (wirusy, picie alkoholu, zażywanie narkotyków przez matkę), szok okołoporodowy (np. nagłe cięcie cesarskie) oraz nadmierną stymulację (np. znęcanie się nad dzieckiem).
Jakie objawy mogą dawać zaburzenia integracji sensorycznej?
Dzieci z niedojrzałością pierwotnych systemów zmysłowych, czyli układu przedsionkowego i czuciowego, nie potrafią prawidłowo przetwarzać bodźców docierających do nich ze świata zewnętrznego. Bardzo często zdarza się, że reagują na nie strachem, lękiem, a nawet agresją. Mogą też być impulsywne, nadwrażliwe emocjonalnie lub nadpobudliwe ruchowo. Zaburzenie integracji sensorycznej może też dawać objawy, które są zupełnie niespecyficzne. U maluchów, które nie nadążają z przetwarzaniem informacji ze świata, często pojawiają się takie zachowania jak trudności z czytaniem i pisaniem, słaba koordynacja ruchowa, unikanie zabaw zespołowych z innymi dziećmi czy częste wybudzanie się w nocy.
Jak wspierać rozwój sensoryczny u dzieci?
Układ nerwowy zaczyna intensywnie kształtować się już w okresie płodowym. Chcąc wspierać rozwój sensoryczny, należy wiedzieć, co to znaczy i na czym polega poprawne współdziałanie zmysłów odpowiedzialnych za odbieranie sygnałów z otoczenia. Celem terapii jest poprawienie zdolności integracji bodźców zmysłowych dziecka, aby mogło ono wkroczyć na prawidłową ścieżkę rozwoju. Zajęcia powinny przyjmować postać przyjemnej zabawy, aby maluch mógł nauczyć się reagowania na różne bodźce i usprawnić koordynację wzrokowo-ruchową.
Integracja sensoryczna – kluczowy element rozwoju dziecka mający wpływ na wiele obszarów życia
Opóźnienie w rozwoju psychoruchowym, trudności w nauce szkolnej, unikanie aktywności fizycznej – to tylko niektóre skutki nieprawidłowego przetwarzania bodźców przez układ nerwowy. By przywrócić dziecku rozwój intelektualny i emocjonalno-społeczny, a także wzmocnić efekty zajęć, warto sięgnąć po odpowiednie narzędzia edukacyjne. Ogromne wsparcie dla dzieci z zaburzeniami rozwoju mogą stanowić zestawy i ścieżki sensoryczne z The Beejoy. Nasze pomoce sprawdzają się zarówno w domowym zaciszu, jak i w gabinetach terapeutycznych, pobudzając zmysły, wspierając koordynację i zachęcając dzieci do aktywności.
